Το Μουσείο της Πάτρας και ο αρχαιολογικός χώρος στη Βούντενη

Η συνολική διαδρομή ξεκινά από το Αρχαιολογικό Μουσείο Πατρών με τα περίφημα ρωμαϊκά ψη- φιδωτά και τα άλλα αρχαιολογικά εκθέματα (http://www.ampatron.gr/). Στη συνέχεια και με αυτο- κίνητο γίνεται η πρόσβαση στον αρχαιολογικό χώρο στη Βούντενη μέσω ενός ανεκτού ασφαλτό- δρομου με επαρκή σήμανση. Σκόπιμο είναι ο επισκέπτης να έχει εφοδιαστεί με τα πρέποντα ανάλο- γα με την εποχή του χρόνου (νερό, καπέλο, ομπρέλα, κλπ).

Στη συνέχεια ξεκινά πεζοπορική διαδρομή σε ιδιαίτερο τοπίο πολύ καλά διαμορφωμένο και με εξαι- ρετική θέα στον Πατραϊκό κόλπο και στην Πάτρα. Η διαδρομή προσφέρεται και για άτομα με ανα- πητία (ΑΜΕΑ). Ως κύρια διαδρομή προτείνεται η κυκλική πεζοπορική διαδρομή εντός του αρχαιο- λογικού χώρου. Η διαδρομή προς τον μυκηναϊκό οικισμό (εντός του Αρχαιολογικού χώρου με μή- κος 900 μέτρα περίπου) έχει υπέροχη θέα στον Πατραϊκό κόλπο και τις οροσειρές της Στερεάς Ελ- λάδος αν και είναι εύκολα προσβάσιμη το τμήμα αυτό δεν προτείνεται για ΑΜΕΑ, λόγω του ανη- φορικού της χαρακτήρα αλλά και κάποιων αστοχιών στις υποδομές. Στην επιστροφή ο επισκέπτης έχει δύο εναλλακτικές διαδρομές είτε αυτή που σημειώνεται στο ίχνος qpx είτε εναλλακτικά μέσω του ποταμού Μαργαρίτα μήκους 1240 μέτρων. Και οι διαδρομές καταλήγουν ουσιαστικά στην εί- σοδο του αρχαιολογικού χώρου.

Η διάρκεια της διαδρομής εκτιμάται στις τρεις κατ’ ελάχιστον ώρες χωρίς τον χρόνο που απαιτείται για την επίσκεψη εντός του Αρχαιολογικού Μουσείου και προτείνεται για όλες τις εποχές του χρό- νου.

Παρατήρηση: Ο κάθε περιηγητής που επιλέγει να πραγματοποιήσει αυτή την διαδρομή έχει την αποκλειστική ευθύνη για την ασφάλειά του και την διατήρηση του απαραίτητου προσανατολισμού για την ολοκλήρωσή της. Οι οδηγίες είναι ενδεικτικές.

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Πατρών βρίσκεται στη βόρεια είσοδο της πόλης (Ν.Ε.Ο. Πατρών- Αθηνών 36-40). Στεγάζεται και λειτουργεί από το 2009 σε νεόδμητο κτήριο που κατασκευάστηκε για τον σκοπό αυτό. Στους χώρους του παρουσιάζονται ευρήματα που προέρχονται από την Πά- τρα και την ευρύτερη περιοχή της και καλύπτουν όλο το φάσμα της αρχαιότητας από το 3000 π.Χ. έως τον 4ο αι. μ.Χ. Έχει συνολικό εμβαδό 5.955 τ.μ. και διαθέτει τρεις μεγάλες αίθουσες για τη μόνιμη έκθεση, μία αίθουσα για περιοδικές εκθέσεις, σύγχρονους χώρους υποδοχής και εξυπη- ρέτησης κοινού, αμφιθέατρο, αναψυκτήριο, εργαστήρια συντήρησης, αποθήκες αρχαίων και υπαίθριο χώρο, ο οποίος εξυπηρετεί και τη στάθμευση των οχημάτων των επισκεπτών.

Η μόνιμη έκθεση του Μουσείου περιλαμβάνει ευρήματα που χρονολογούνται από την 4η χιλιετία π.Χ. έως τον 4ο αι. μ.Χ. και προέρχονται από την πόλη των Πατρών, καθώς και από περιοχές της νότιας και της δυτικής Αχαΐας. Η έκθεση στο Αρχαιολογικό Μουσείο είναι οργανωμένη κατά τρό- πο ώστε ο επισκέπτης να πραγματοποιεί ένα «βιωματικό ταξίδι» στο παρελθόν της πόλης των Πα- τρών και της ευρύτερης περιοχής της. Τα εκθέματα τα οποία αναπτύσσονται σε τρεις θεματικές ενότητες και προβάλλουν τον Ιδιωτικό βίο, τον Δημόσιο βίο και τα Νεκροταφεία (Νεκρόπολη) των κατοίκων της περιοχής και καλύπτουν τη χρονική περίοδο από το 3000 π.Χ. έως τον 4ο αι. μ. Χ. Ανάμεσα στα εκθέματα αξιόλογη θέση κατέχουν τα μυκηναϊκά πήλινα αγγεία και όπλα, το άγαλ- μα της Αθηνάς, ρωμαϊκό αντίγραφο του χρυσελεφάντινου αγάλματος της Αθηνάς Παρθένου, έργου του Φειδία, και βέβαια τα θαυμάσια ψηφιδωτά δάπεδα της ρωμαϊκής περιόδου.

Τα Ρωμαϊκά ψηφιδωτά δάπεδα από τις κατοικίες των Πατρών, μια σπάνια συλλογή, είναι πλούσια διακοσμημένα με θέματα εμπνευσμένα από τη μυθολογία και τη φύση και συνήθως πλαισιωμένα με ποικίλα γεωμετρικά μοτίβα. Περισσότερο εντυπωσιάζουν τα ψηφιδωτά στα οποία απεικονίζο- νται το κυνήγι του Καλυδωνίου κάπρου που απηχεί το γνωστό μύθο του Μελέαγρου και της Ατα- λάντης, ο χορός τριών γυναικών γύρω από υπαίθριο βωμό, το τέθριππο άρμα με αρματοδρόμο, ο Τρίτωνας που ιππεύει ιππόκαμπο, η Αφροδίτη που κρατά καθρέπτη, η κεφαλή της Μέδουσας, η σκηνή κυνηγιού που εκτυλίσσεται σε δάσος, το πάτημα σταφυλιών από τον Πάνα και τη συνο- δεία του καθώς και η σκηνή αλιείας με ερωτιδείς και θαλάσσιο κόσμο.

Ο μυκηναϊκός οικισμός στη Βούντενη αποτελεί μία από τις σημαντικότερες εγκαταστάσεις της λεγόμενης περιφέρειας του Μυκηναϊκού κόσμου. Όπως αποδείχτηκε από τις ανασκαφικές έρευ- νες που έγιναν τόσο στον οικισμό όσο και στο νεκροταφείο, η ζωή του οικισμού διήρκεσε σχεδόν πεντακόσια χρόνια (1500-1000 π.Χ.). Η Βούντενη και ειδικότερα το πλάτωμα Μπόρτζι είχε όλες τις προϋποθέσεις που ήταν αναγκαίες όχι μόνο για την ίδρυση, αλλά και για την επιβίωση - για με- γάλο χρονικό διάστημα - μιας μυκηναϊκής εγκατάστασης. Ο οικισμός βρίσκεται στην κορυφή ενός λόφου με απεριόριστη θέα προς τον Πατραϊκό κόλπο και το Ιόνιο πέλαγος. Στα νοτιοανατο- λικά του οικισμού βρίσκεται η νεκρόπολη, όπου μέχρι τώρα έχουν εντοπιστεί και ερευνηθεί 78 τά- φοι διανοιγμένοι σε ακτινωτή διάταξη στο μαλακό πέτρωμα της περιοχής. Ο οικισμός στη θέση Μπόρτζι αποτελούσε τον κεντρικό πυρήνα και σε περίπτωση κινδύνου «καταφύγιο», μιας πλειά- δας άλλων μικρότερων συνοικισμών που ήταν αναπτυγμένοι στα πεδινά τμήματα της ευρύτερης περιοχής. Αποφασιστικό ρόλο για την ίδρυση του οικισμού στη θέση Μπόρτζι έπαιξε και η δυνα- τότητα διεξόδου του προς τη θάλασσα μέσω φυσικού λιμανιού που υπήρχε στη θέση του σημε- ρινού έλους της Αγυιάς. Το λιμάνι αυτό δημιουργήθηκε από τον Μείλιχο ποταμό ο οποίος με τις αποθέσεις του είχε σχηματίσει ποταμόκολπο που υπάρχει ως τις μέρες μας. Μεγάλες και εύφορες καλλιεργήσιμες εκτάσεις υπήρχαν στα πεδινά και παράκτια τμήματα, ενώ τα πρανή του Παναχαϊ- κού προσφέρονταν για την ανάπτυξη της κτηνοτροφίας, του κυνηγιού καθώς και τον προσπορι- σμό άφθονης δομικής και ναυπηγικής ξυλείας από τα δάση της περιοχής.

Ο χώρος των μυκηναϊκών τάφων και γενικότερα του αρχαιολογικού πάρκου, είναι από μόνος του ένας "μαγνήτης" για τους επισκέπτες, έχοντας να δουν σημαντικά ευρήματα που αφορούν την προϊστορική εποχή.

ΟΙ τάφοι λαξεύονταν στο μαλακό πέτρωμα και αποτελούνταν από μία επικλινή «ράμπα» , ο οποί- ος οδηγούσε στον θάλαμο, συνήθως κυκλικής ή τετράπλευρης κάτοψης. Το στόμιο κλεινόταν με ξερολιθιά, η οποία ανοιγόταν σε κάθε διαδοχική χρήση του τάφου. Στο νεκροταφείο συναντά κανείς ενδιαφέρουσα ποικιλία σχημάτων θαλαμωτών τάφων, τα οποία δεν απηχούν μόνο την καλλιτεχνική αρχιτεκτονική φαντασία των μαστόρων της εποχής αλλά και τις ιδιαίτερες προτιμή- σεις των ενδιαφερόμενων χρηστών των τάφων.

Υπάρχουν θάλαμοι διαφόρων διαστάσεων και σχημάτων όπως κυκλικοί, τετράγωνοι, πεταλό- σχημοι, τετράπλευροι με θόλο καθώς και τάφοι με ακανόνιστη κάτοψη. Οι μεγαλύτεροι από ό- λους τους τάφους είναι οι τάφοι 4 και 75 οι οποίοι εξαιτίας των αρχιτεκτονικών λεπτομερειών τους και των μεγάλων διαστάσεών τους πρέπει να ανήκαν σε αξιωματούχους της μυκηναϊκής εγκατάστασης. Οι περισσότερες από τις ταφές ήταν κτερισμένες και οι νεκροί συνοδεύονταν από προσφιλή αντικείμενα καθημερινής χρήσης, αγγεία, κοσμήματα, εργαλεία, όπλα και σκεύη, χρή- σιμα στη ζωή και απαραίτητα- όπως πίστευαν- στο μεταθανάτιο ταξίδι.