Πρόκειται για ορεινή – ημιορεινή διαδρομή. Η διαδρομή Λουτρό – Σταθάς διέρχεται μέσα από δρυ- οδάση. Στην περιοχή του Εμπεσού κυριαρχεί ο ορεινός όγκος της Κανάλας, ενώ από την Ι. Μονή Ρέθα μέχρι τον εθνικό δρόμο Αμφιλοχίας – Άρτας η διαδρομή προσφέρει περίφημη θέα προς τον Αμβρακικό κόλπο.

Οδική διαδρομή για όλες τις εποχές του χρόνου που όμως προτείνονται οι εποχές του Καλοκαιριού και του Φθινοπώρου αφενός λόγω του ορεινού της χαρακτήρα (πιθανά προβλήματα λόγω κακού καιρού) και αφετέρου λόγω της πολυχρωμίας της βλάστησης. Ο επισκέπτης μπορεί να επιλέξει και πεζοπορικές διαδρομές στα δάση μεταξύ Λουτρού και Σταθά.

Ο δρόμος είναι ασφαλτοστρωμένος σε καλή κατάσταση (σε γενικές γραμμές) με αρκετές όμως στροφές. Ως κύρια διαδρομή προτείνεται η διαδρομή Λουτρό – Σταθάς. Στον Εμπεσό το Λαογρα- φικό – Ιστορικό Μουσείο βρίσκεται σε ενδιαφέρουσα τοποθεσία και σε καλό κτήριο, όμως όλος ο χώρος στερείται στοιχειώδους συντήρησης ενώ απαιτείται προηγούμενη συνεννόηση για την επί- σκεψη στο εσωτερικό του. Οι μαγαζάτορες της περιοχής μπορούν να δώσουν πληροφορίες στον επισκέπτη.

Στη διασταύρωση στο ύψος της Μπούκας και προς τα ανατολικά υπάρχει το Αμφιλοχικό Άργος με αρχαία ερείπια που όμως δεν είναι διακριτά ή επισκέψιμα. Ορισμένοι ντόπιοι μπορούν να τα εντο- πίσουν. Διακρίνεται ο λόφος του παλαιού κάστρου που είναι δύσκολα επισκέψιμος. Δεν υπάρχει σήμανση για το γεφύρι της Μπούκας αν και είναι κοντά στην εθνική οδό.

Η Αμφιλοχία είναι όμορφη, αμφιθεατρικά κτισμένη, πόλη που διαθέτει τουριστικές υποδομές για την εξυπηρέτηση του επισκέπτη καθώς και ενδιαφέροντα παλαιά κτήρια.

Παρατήρηση: Ο κάθε περιηγητής που επιλέγει να πραγματοποιήσει αυτή την διαδρομή έχει την αποκλειστική ευθύνη για την ασφάλειά του και την διατήρηση του απαραίτητου προσανατολισμού για την ολοκλήρωσή της. Οι οδηγίες είναι ενδεικτικές.

Η Αμφιλοχία είναι μια μικρή παραθαλάσσια πόλη αμφιθεατρικά χτισμένη πάνω σε δύο λόφους. Βρίσκεται εκεί που γεννιέται ο Αμβρακικός, στον μυχό του μεγάλου κόλπου. Μέχρι το 1907 ήταν γνωστή σαν "Καρβασαράς", απ’ το Τούρκικο Καραβάν-Σεράι που σημαίνει σταθμός Καραβανιών. Το 1907 μετονομάστηκε σε Αμφιλοχία. Το παραλιακό μέτωπο της Αμφιλοχίας προδιαθέτει για βόλτες, με τα παραταγμένα καφέ και εστιατόρια δίπλα στον παραλιακό πεζόδρομο, και στο πλάι να ξετυλίγεται ολόκληρος ο Αμβρακικός. Η περιοχή έχει ένα πλούσιο πολιτισμικό αποτύπωμα που ξετυλίγεται μέσα σε ένα μαγευτικό τοπίο, πρόκληση για τον επισκέπτη.

Πρώτα η αρχαία πολιτεία της Λιμναίας με τα ερείπια της να κατηφορίζουν μέχρι την πόλη. Η Λι- μναία ήταν η αρχαία Ακαρνανική πόλη, στη θέση της σημερινής Αμφιλοχίας και συγκεκριμένα στον ψηλό βραχώδη λόφο που υψώνεται πάνω από αυτήν, και την ακρόπολη, που ερείπια της σώζονται μέχρι σήμερα. Η πόλη προστατεύονταν από δυο σκέλη ενός τείχους που ξεκινούσαν από την ακρόπολη και άγγιζαν τη θάλασσα, όπου υπήρχε πιθανώς ένα προάστιο, το οποίο ίσως είχε αποτελέσει τον οικιστικό πυρήνα του ρωμαϊκού πολίσματος και της κατοπινής Αμφιλοχίας. Η πόλη είχε πρόσβαση στη λίμνη Αμβρακία και επικοινωνούσε με υπόγεια σήραγγα με το λιμάνι, στο μυχό του Αμβρακικού.

Μετά τη Λιμναία, θα συναντήσουμε την αρχαία πολιτεία του Αμφιλοχικού Άργους, την πόλη που ίδρυσε ο Αμφίλοχος, γιος του Αμφιαράου και της Εριφύλης, όταν γύρισε από τον Τρωικό πόλεμο. Ο Θουκυδίδης περιγράφει την πόλη «επιθαλάσσια ούσα», δηλαδή κοντά κι όχι μακριά από τη θάλασσα. Συνδυάζοντας τις ελάχιστες πληροφορίες των αρχαίων πηγών με τα αρχαιολογικά δεδομένα, οδηγείται κανείς στην πιθανή ταύτιση του Άργους με τα αρχαία ερείπια (τείχη, συστά- δες αρχαίων τάφων και αρχιτεκτονικά μέλη), τα οποία σώζονται μερικά χιλιόμετρα νοτιότερα από το σημερινό χωριό Λουτρό και συγκεκριμένα πάνω σε δυο ράχες που ενώνονται στο βόρειο ά- κρο τους και σχηματίζουν ένα τεράστιο φυσικό πέταλο, πλάι από το οποίο κυλάει τα νερά του ο

ποταμός Μπότοκος. Από τον Στράβωνα πληροφορούμαστε ότι το Αμφιλοχικό Άργος είχε επι- βιώσει και κατά την αυτοκρατορική περίοδο, πιθανώς ως «πόλις περιοικίς» της Νικόπολης.

Η διαδρομή συνεχίζεται με την εξερεύνηση του Ορεινού Βάλτου, ανάμεσα στα χωριά του και στην ενδοχώρα της Αμφιλοχίας. Είναι μια από τις ωραιότερες διαδρομές στην ορεινή Αιτωλοακαρνα- νία. Τα Όρη του Βάλτου είναι οροσειρά που καταλαμβάνει το βόρειο τμήμα του νομού Αιτωλοα- καρνανίας και το νοτιοανατολικό του νομού Άρτας. Όριό της στ’ ανατολικά αποτελεί ο ποταμός Αχελώος. Τα χρόνια της Τουρκοκρατίας τα Όρη Βάλτου υπήρξαν ορμητήριο Κλεφτών και Αρμα- τολών.

Ο Ίναχος ποταμός βρίσκεται στην περιοχή του Βάλτου και είναι παραπόταμος του Αχελώου. Οι πηγές του έχουν πεντακάθαρο νερό και κάποιες απ’ αυτές έχουν χρησιμοποιηθεί και για θερα- πευτικούς σκοπούς. O Εμπεσός βρίσκεται στην κοιλάδα του Ινάχου, παραπόταμο του Αχελώου, ανάμεσα στα όρη Καλάνα, Μητσέλι και Ζυγό. πάνω στο δρόμο που συνδέει την Αιτωλοακαρνα- νία με την Ευρυτανία και την Ήπειρο. Το χωριό με τη σημερινή του μορφή είναι σχετικά καινούριο, αφού άρχισε να χτίζεται τη δεκαετία του ’80, ήταν όμως κάποτε πόλη με 30.000 κατοίκους και με βασιλιά τον Ιδομενέα, όπως δείχνουν και τα ευρήματα των αρχαιολόγων στην περιοχή. Πάνω από το νέο χωριό δεσπόζει το κάστρο, σε στρατηγικό σημείο με υπέροχη θέα σε όλη την κοιλάδα ενώ επιβλητικά είναι και τα δύο τεράστια βουνά που το περιβάλλουν (Μητσέλι και Καλάνα). Τα σωζόμενα ερείπια του δείχνουν και μεσαιωνική εποχή, μεσαιωνικό κάστρο αλλά και αρχαία επο- χή.

Όσοι ενδιαφέρονται για το αλεξίπτωτο πλαγιάς θα συναντήσουν σε μικρή απόσταση από το χω- ριό την πίστα αιωροπτεριστών της Καλάνας όπου συχνά διεξάγονται Πανελλήνια Πρωταθλήματα Αλεξιπτώτου Πλαγιάς με κορυφαίους Έλληνες και ξένους αθλητές.

Ο Θύαμος επίσης, είναι ένα από τα πιο όμορφα χωριά της περιοχής που κατοικήθηκε για πρώτη φορά το 1976. Περιτριγυρίζεται από βουνά της οροσειράς της Πίνδου και του Μακρυνόρους. Δένδρα και πλατάνια και τα ποτάμια που το διασχίζουν δημιουργούν ένα πράσινο τείχος γύρω από το χωριό. Συνεχίζοντας το οδοιπορικό κανείς μπορεί να επισκεφθεί πολλά ερημωμένα χωριά μέσα σε ρεματιές πνιγμένες στη βλάστηση, η οποία μεταξύ άλλων περιλαμβάνει, πανύψηλα πλα- τάνια, βελανιδιές και πουρνάρια που δημιουργούν ένα σκηνικό πραγματικά παρθένας φύσης. Η ευρύτερη περιοχή αποτελεί αναγνωρισμένο καταφύγιο άγριας ζωής πλούσιο σε ορνιθοπανίδα. Αν η μέρα είναι ηλιόλουστη και ο ορίζοντας καθαρός, θέα του Αμβρακικού κόλπου από ψηλά θα μας ταξιδέψει έως και την Πρέβεζα στην άλλη άκρη του κόλπου.

Λίγα χιλιόμετρα μετά από το χωριό της Αγίας Τριάδας, μια τελευταία ανηφόρα και μπροστά σας, σε ένα πλάτωμα, εμφανίζεται το μοναστήρι της Παναγίας στα Ρέθα με την πανύψηλη βελανιδιά στην είσοδο της περίφραξης Το μοναστήρι «Τα Ρέθα», είναι παλιά μεταβυζαντινή εκκλησία και α- ποτελεί το ιερότερο προσκύνημα της περιοχής του Βάλτου και ένα από τα ιερότερα του Νομού Αιτωλοακαρνανίας, με μεγάλη ιστορική και πνευματική προσφορά. Πρόκειται για μια μονή κτι- σμένη περίπου στα 1400 μ.Χ. Η Κυρά του Βάλτου η εικόνα της Παναγιάς της Αρεθιώτισσας θεω- ρείται θαυματουργή και κάθε χρόνο πλήθος πιστών-προσκυνητών συρρέει στο μοναστήρι, αρ- κετές φορές και με τα πόδια, για να” εξοφλήσουν” το τάμα τους προς την χάρη της Παναγιάς.